AKILLI LİMANLAR, MDTO MECLİSİNDE ELE ALINDI

Mersin Deniz Ticaret Odası'nın (MDTO) temmuz ayı meclis toplantısı 29 Temmuz 2025 tarihinde Meclis Başkanı Jozef Atat yönetiminde gerçekleştirildi. Toplantıya konuk olan Mersin Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İsmail Yağcı ve Dr. Lina Öztürk Özgül, Türk limanlarının dijitalleşme, sürdürülebilirlik ve güvenlik alanındaki yetkinliklerini değerlendirmeye yönelik akademik çalışmalarını meclis üyeleriyle paylaştı.

( 1 / 1 )  Görselleri büyük görmek için tıklayınız.

"Türk Limanlarının Akıllı, Sürdürülebilir ve Güvenli Liman Olma Düzeylerinin Belirlenmesi" başlığını taşıyan proje, Avrupa Yeşil Mutabakatı, Fit for 55 ve IMO 2030 gibi küresel stratejilere uyumlu bir izleme ve değerlendirme sistemi sunmayı amaçlıyor. Sunumda tanıtılan "Akıllı Liman Endeksi" (Smart Port Index - SPI), limanların dijital dönüşüm ve sürdürülebilirlik seviyesini; akıllı operasyonlar, çevre ve enerji yönetimi ile güvenlik sistemleri boyutlarıyla ele alıyor.

Dr. Özgül, Meclis üyelerine yönelik sunumunda, günümüzde limanlardan, çok daha fazla işi çok daha hızlı ve verimli yapmasının beklendiğini, değişen küresel dinamikler nedeniyle limanların gelişen teknolojiye ve dijitalizasyona ayak uydurmasının zorunlu olduğunu söyledi. Akıllı liman kavramının giderek daha önemli hale geldiğini belirten Özgül, literatürde küçük ve orta büyüklükteki limanların akıllı liman olamadıkları takdirde önümüzdeki 20 yıl içinde yok olacağının belirtildiğini aktardı. Kavramın çok kullanılmasına rağmen halen limanların tam olarak akıllılık düzeylerinin ölçülemediğini belirten Özgül, yaptıkları projede bunu sağladıklarını ifade etti.

Dr. Lina Öztürk Özgül'ün sunumun temelini, doktora çalışması için İtalya'daki 15 büyük limanda gerçekleştirdiği araştırma oluşturuyor. Bu kapsamda limanlar; sahip oldukları teknolojik altyapılar, enerji verimliliği uygulamaları, sürdürülebilir atık yönetimi, su kalitesi ölçümü, otomasyon sistemleri ve siber güvenlik önlemleri gibi 29 göstergeye göre değerlendirildi. Sonuçlar; liman büyüklüğü kadar bölgesel farklılıkların da performans üzerinde etkili olduğunu gösteriyor. Özgül, özellikle kuzey İtalya'daki limanların, operasyonel ve çevresel yatırımlar açısından daha yüksek skorlar alırken, güney limanlarının performansının daha düşük çıktığını söyledi.

Projenin Türkiye'de hayata geçirilmesi durumunda; dijitalleşme, sürdürülebilirlik ve güvenlik alanlarındaki ilerlemelerin somut verilerle izlenebileceğini belirten Özgül, tüm limanlar için yıllık bazda performans karnesi çıkarılabileceğini, böylece yatırım öncelikleri, stratejik planlamalar ve fon başvuruları için veriye dayalı kararlar alınabileceğini vurguladı.

Özgül, ayrıca endeksin çıktılarının kamu ve Avrupa Birliği fonlarına erişimi kolaylaştıracağını, krize dayanıklılığı artıracağını, kurumsal itibar ve görünürlüğü destekleyeceğini, yatırım önceliklerini belirleyen bir yol haritası sunacağını ve limanlar arası kıyaslamayı ve rekabeti teşvik edeceğini de sözlerine ekledi.

Sunumun sonunda, MDTO meclis üyeleri projenin Türkiye merkezli olarak uygulanabilirliği konusunda görüş ve önerilerini ilettiler. Meclis Başkanı Jozef Atat, limanların artık yalnızca yük elleçleme merkezleri değil, aynı zamanda veriyle yönetilen, dijital çözümlerle entegre olmuş, çevreye duyarlı ve güvenli sistemler olarak tasarlanması gerektiğini belirtti, çalışmaları için Yağcı ve Özgül'e teşekkürlerini sundu.